Sessie 'Inclusie, Wereldburgerschap en Dekolonisatie'

Wat gespannen loop ik de trap op richting de Black Archives. Deze lading voelde ik niet bij corporate governance of de sessie over jaarrekeningen. Ben ik bang voor een veld aan blinde vlekken die ik weleens zou kunnen hebben? Zijn het de recente maatschappelijke ontwikkelingen die dit thema actueler en meer beladen maken dan ooit. Of de onderhuidse spanningen die ik in de eigen groep meen te bespeuren en hier ook weleens verband mee kunnen houden?

Miguel Heilbron van Fawaka WereldBurgerschap leidt de middag in vanuit diverse perspectieven. Hij leert ons de nuances tussen diversiteit, descriptief van karakter en inclusie/wereldburgerschap dat prescriptief is. Vlot neemt Miguel ons mee in de stand van impliciete en expliciete discriminatie zoals we die vandaag nog kennen. Confronterend om cijfers en voorbeelden zo scherp voorbij te zien komen. Langs een pad van goed gedocumenteerde geschiedenis wordt ook pijnlijk duidelijk hoelang deze strijd al gestreden wordt.

We staan stil bij de prijs van vrijheid; vergoedingen die door de Nederlandse staat zijn betaald aan de eigenaren van mensen die tot slaaf gemaakt zijn. Deze betalingen lijken nu volkomen ridicuul, net als de concessies op grondstoffen die voormalige koloniën voor decennia moesten afgeven. We trekken parallellen met de huidige duurzaamheiddiscussie, hebben we geleerd van het verleden?

De ‘Privilege Walk’ is het volgende onderdeel van de bijeenkomst. Deze oefening geeft visueel scherpte hoe mensen profiteren of juist worden gemarginaliseerd door systemen in de samenleving. We starten met de hele groep op één lijn. Bij elke stelling doet iedereen een stap naar voren of naar achteren. De stellingen gaan over ervaringen. De stap voorwaarts betekent dat je je nooit geconfronteerd hebt gevoeld met de genoemde omstandigheden. Een stap achterwaart betekent dat je dat je die ervaring wel hebt, een ervaring te worden gemarginaliseerd.

De stap voorwaarts is daarom veelal gedachteloos te zetten. Nee, ik ben immers nog nooit extra in de gaten gehouden in een winkel, stap naar voren. En nee, mijn ouder hebben nooit hoeven vrezen hun vaste lasten niet te kunnen betalen, wederom een stap naar voren.
Maar elke stap naar achteren is in potentie een pijnlijke walk down memory lane, de ervaring niét te profiteren van systemen en structuren in de samenleving. Learning at the expenese of others? Dat gevaar schuilt er zeker in, daarom is respect en vertrouwen belangrijker in dit onderdeel. Ik voel beiden in de groep, zeker ook tijdens de illustraties bij de ervaringen die later worden gedeeld. Deze oefening maakt veel indruk en houdt me later ook nog bezig.

Joris Luyendijk, zelfbenoemd representant van de priviliged norm (wit, hetero, hoogopgeleide ouders, etc.), trekt het gesprek na de pizzabreak in de ruwe realiteit van besturen en andere normgroep gedomineerde machtscentra. Om effectief mee te kunnen doen moet je de sociale codes kennen en door de wasstraat van de normgroep. Hoe rechtvaardig vind ik dit eigenlijk, hoe inclusief kun je dit noemen?
Ja een vrouw met bi culturele achtergrond draagt bij aan diversiteit in de board, it adds tot the numbers. Maar als die vrouw met bi-culturele achtergrond daar alleen komt door eerst door de Luyendijk-wasstraat heen te gaan en perfect conform sociale codes van de norm te opereren, hoe inclusief en rechtvaardig is dat dan? Met veel inzichten, maar ook het besef dat we er nog lang niet zijn blijf ik zitten. Ook wat betreft de rol die een toezichthouder in dit debat kan of zou moeten nemen.